Depreme dirençli sürdürülebilir yapılar öne çıkıyor.
Türkiye’deki yaklaşık 36 milyon yapı stokunun 6 milyon konutu, doğal afetlere karşı güvenli değil.
Son 100 yılda 230 bin yıkıcı deprem oldu ve bu depremlerde 130 bin kişi hayatını kaybetti. Sadece 6 Şubat depreminin Türkiye ekonomisine zararı 130 milyar dolar oldu. Deprem önlemleri olsaydı bu zararın sadece 20 milyar dolar seviyesinde kalacağını belirten Orkent AŞ Yönetim Kurulu Başkanı ve Kentsel Dönüşüm Uzmanı Mimar Dr. Nihat Şen, kentsel dönüşümün ulusal bir güvenlik meselesi olarak ele alınıp deprem ve doğal afetlerden kaynaklı kentsel dönüşüm çalışmaları ve binaların dönüşümü için Kentsel Dönüşüm Finansman Bankası kurulması gerektiğini vurguluyor.
KENTSEL DÖNÜŞÜM FİNANSMAN BANKASI KURULMALI
Şen, “Doğal afet olarak sadece deprem anlaşılmamalı, yangınlar, seller ve kuraklık da bir doğal afet olduğu için, bu konularda da kentsel dönüşüme ihtiyaç olup yapılacak kentsel dönüşüm çalışmalarında bu konularda değerlendirilmeli. Terse göçü hızlandırmak için ulusal planlama ve projelerle cazibe bölgeleri yaratılmalı, alt ve üstyapıları, sosyal donatılarıyla beraber projelendirilmen” diyor.
MALİYETİN ALTINDA SATIŞLAR YAPILIYOR
Tapu dairelerinde yılın sekiz ayında yapılan satış işlem sayısı 1 milyon 770 bin 35 oldu. Aynı dönemde satış işlemlerinden elde edilen tapu harç geliri ise 51 milyarTL’ye yaklaştı. TÜİK verilerine göre, yapı ruhsatı verilen binaların yüz ölçümü yüzde 30,9 azalırken, yapı kullanma izin belgesi verilen binaların yüz ölçümü yüzde 14,7 azaldı. İnşaat maliyet endeksi ise haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 66,12 arttı. Veriler, yeni konut üretimi ve konut teslimleri düşerken, maliyetlerin artığını işaret ediyor. Gayrimenkulde alıcılar için fırsatlar olduğunu belirten Altın Emlak Global Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı, “Son Merkez Bankası konut fiyat endeksine baktığımızda da bir önceki yılın aynı ayına göre reel olarak yüzde 14,3 oranında azalma var. Konut fiyatlarının enflasyona göre gerilediği ve önemli ölçüde yeni maliyetlerin altında satışların yapıldığı bir dönemdeyiz. Özellikle yatırımcılar için ofis ve dükkanlarda da fırsatlar var” diyor.
15 Eylül 2024 Ekonomist 11 Dünya Kaynakları Enstitüsü raporuna göre, 2025’te 1,6 milyar insan barınma hakkından yoksun olacak. Deprem ülkesi olan ülkemizde güvenli barınma sorunu yaşanıyor, kiralar artarken ev sahibi olmak da giderek zorlaşıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, konut satışları 2023’te bir önceki yıla göre yüzde 17,5 azalarak 1 milyon 226 bin oldu. 2024’ün ilk altı ayında toplam 545 bin konut satıldı. 2023’ün 10 ayında arsa, tarla ve ticari gayrimenkul satışları 1,4 milyon adetle tüm zamanların en yüksek rakamına ulaştı. Consera Kurucusu, TUCSA Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı, İNDER Yönetim Kurulu Üyesi Melih Şimşek, konuttaki azalışa rağmen diğer gayrimenkul türlerindeki yükseliş ev sahibi olmak için farklı alternatiflerin Türkiye’de de yaygınlaştığı anlamına geldiğini söylüyor. Dünyada bu konuda öne çıkan, depreme karşı dirençli ve sürdürülebilir yapı yöntemi olan endüstriyel konut anlayışının Türkiye’de de ev sahibi olmada bir alternatif sağladığını belirten Şimşek, “Bizde ‘saha dışı yapım üretimi’nin öncülerinden biri olarak insanlara hem uygun maliyetle hem de depreme karşı güvenli yapılar inşa ediyoruz” diyor. Saha dışı yapı üretimi ile sahada yapılan işler, maksimum seviyede fabrikada gerçekleştiriliyor. Böylece inşaatta beklenmeyen maliyet artışlarının önüne geçilirken çoğu işin fabrikada gerçekleştirilmesi nedeniyle iklim gibi olumsuzluklardan etkilenmiyor.